استپر موتور چیست و چه وظایفی در خودرو به عهده دارد؟
استپر موتور یکی از قطعات موتور خودرو است که با وجود کوچک‌بودن، وظایف بسیار مهمی برعهده دارد و اطلاع از دلایل و علائم خرابی استپر و هم‌چنین شیوه نگهداری و تعمیر مناسب آن، امری حیاتی است.
اگر پدال گاز را فشار می‌دهید و دور موتور پایین گیر می‌کند حتماً با مشکلات بزرگتری چون نقص در سیستم سوخت‌رسانی روبرو خواهید شد. اینکه این مشکل از کجا آب می‌خورد و باعث ریپ زدن ماشین شده است باید نگاهی به استپر موتور بیاندازید. استپر ماشین (idle control valve) کوچک‌ترین قطعه‌ای است که در کنار دریچه گاز وظیفه دارد از خاموش شدن موتور در دور موتور پایین جلوگیری کند.
خرابی استپر در دورهای پایین قابل تشخیص است و اغلب هنگام درجا کار کردن موتور، دور موتور ناپایدار و مدام در حال تغییر است. با شناخت علائم خرابی استپر موتور و تعویض آن نفسی دوباره به موتور خودرو ببخشید.
- استپر موتور چیست؟
- وظایف استپر موتور
- استپر موتور چگونه کار می‌کند؟
- علائم خرابی استپر موتور
- دلایل خرابی استپر ماشین
استپر موتور چیست؟
استپر موتور یا موتور پله ای از کوچک‌ترین قطعات موتوری است که با قرارگیری روی دریچه گاز وظیفه کنترل میزان ورودی هوا را برای ترکیب شدن با سوخت در پیشرانه بر عهده دارد. از آنجایی که بهترین بازدهی موتورهای انژکتوری وابسته به عملکرد مناسب سنسورها و عملگرهای مختلف است اهمیت به سلامت و کارکرد درست آن‌ها می‌تواند بهترین شرایط احتراق را فراهم نماید.
استپر یکی از همین قطعات است که نقش بسیار مهمی در سیستم‌های انژکتوری دارد. برای اینکه سوال استپر موتور چیست؟ را پاسخ دهیم در ابتدا باید یادآوری کنیم که لازمه کار کردن موتور، تزریق ترکیب مناسب سوخت و هوا به سیلندر است. اکثراً با سیستم سوخت‌رسانی آشنا هستید و می‌دانید وظیفه تامین سوخت بر عهده این سیستم است. امّا هوا چگونه با سوخت ترکیب میشود؟
باید گفت که هوا از طریق دریچه هوای منیفولد گاز به سوخت می‌پیوندد. حالا اینکه دریچه گاز تا چه میزان باز و بسته شود بستگی به میزان فشار وارد شده بر روی پدال گاز دارد. هرچه دریچه گاز بیشتر باز شود ترکیب هوا و سوخت رقیق‌تر خواهد شد و در نتیجه احتراق شدیدتر میشود و پیستون ها شتاب بیشتری گرفته و در نهایت دور موتور بالاتر می‌رود. امّا زمانی که پا از روی پدال گاز برداشته میشود چه؟ چگونه هوای مورد نیاز احتراق باید تامین شود؟
اهمیت وجود استپر ماشین در همین نقطه مشخص میشود. وقتی فشاری به پدال گاز وارد نمی‌شود وظیفه روشن ماندن موتور بر عهده استپر ماشین است. اگر اول صبح یا هر زمانی متوجه شدید با استارت زدن، خودرو به سختی روشن میشود و خوب کار نمی‌کند بهتر است از نحوه عملکرد استپر موتور مطمئن شوید. خرابی استپر موتور اجازه نمی‌دهد هوا به درستی وارد موتور شود. در ادامه به نشانه خرابی استپر موتور می‌پردازیم و وظایف آن را به طور خلاصه شرح می‌دهیم.
بیشتر خودروهای امروزی که مجهزبه آپشن هایی چون کروز کنترل و یا محدود کننده سرعت هستند از مکانیزم دریچه گاز الکترونیکی استفاده شده است. به این معنی که موتور الکتریکی هوشمندی میزان فشار راننده بر پدال گاز را از پتانسیومتر قرار گرفته بر پدال دریافت می کند و با باز کردن دریچه گاز اطلاعات مور نیاز برای شتابگیری و یا عملکرد صحیح آپشن هایی چون کروز کنترل و یا محدود کننده سرعت را در اختیار کامپیوتر مرکزی خودرو (ECU) می گذارد.
اما در خودروهای انژکتوری قدیمی تر از مکانیزم دریچه گاز مکانیکی یا سیمی استفاده شده است. این خودروها با پیچیدگی بیشتر مجهز به آپشن کروز کنترل هستند اما عملکرد مکانیزم دریچه گاز آن ها مستقیما به پدال متصل است و این اتصال الکترونیکی نیست بلکه مکانیکی و از نوع اهرم بندی و یا سیمی می باشد.
میزان باز و بسته بودن دریچه گاز خودرو با فشردن پدال و حرکت مجموعه ای از اهرم ها و یا کشیده شدن یک سیم مشخص می شود. از این رو سنسور یا حلزونی دریچه گاز یا همان TPS وظیفه اطلاع دادن از میزان باز شدن دریچه گاز و میزان سوخت و هوا مورد نیاز متناسب با پدال گاز را بر عهده دارد. دور در جا یا دور ایده آل پیشرانه با این سنسور هیچ ارتباطی ندارد.
دریچه گاز سنسور یا استپر موتور در این نوع مکانیزم وظیفه تنظیم هوای ورودی به منظور روشن نگه داشتن پیشران هوا را بر عهده دارد.
توجه داشته باشید در خودروهای اتوماتیک این قطعه وجود ندارد و جایگزین آن قطعه‌ای به نام موتور تنظیم دریچه گاز است.
مقالات مشابه:
اجزای استپر موتور:
این قطعه نیز همانند هر قطعه الکترونیکی دیگر، از اجزای مختلفی تشکیل میشود که هماهنگی تک‌تک این اعضا در کنار هم، باعث عملکرد بی‌نقص این قطعه میشود. ازجمله مهم‌ترین اجزای تشکیل دهنده استپر موتور، می‌توان به موتور الکتریکی، فنر نگه‌دارنده، بوش جداکننده، شفت استپر و کلاهک اشاره کرد.
وظایف استپر موتور:
حال که با این قطعه برقی آشنا شدیم بهتر است با عموم وظایف آن آشنا شوید:
- تنظیم سرعت موتور در دور موتورهای پایین.
- روشن نگه داشتن موتور پشت چراغ قرمز.
- جلوگیری از خاموش شدن خودرو در دور موتور پایین.
- مانند ساسات کمک به استارت بهتر در زمان سرد بودن موتور می‌کند.
- تنظیم دور موتور در زمان گرفتن بار اضافی (روشن کردن کولر).
- تنظیم سرعت خودرو در زمان تعویض دنده یکی‌دیگر از وظایف استپر ماشین است.
استپر موتور چگونه کار می‌کند؟
همان‌طور که گفته شد، نام دیگر این قطعه، موتور پله ای است. به این دلیل که این قطعه 400 مرحله دارد که از یک تا 400 مرحله می‌تواند به جلو یا عقب حرکت کند. البته این 400 پله ای که می‌گوییم در نهایت حرکت اندازه 8 میلی‌متر به جلو یا به عقب است که باعث روشن ماندن خودرو در هر شرایطی میشود.
این قطعه روی دریچه گاز نصب و توسط کامپیوتر خودرو یا همان ECU کنترل میشود. استپر با حرکت رو به جلو و عقب، مقدار ورودی هوا را کنترل می‌کند که این حرکت، به‌واسطه 4 ترانزیستور کنترل میشود.
ECU با دریافت دمای موتور و سایر شرایط خودرو، فرمان لازم را به ترانزیستورها ارسال می‌کند و در نتیجه، دریچه استپر باز و بسته میشود. درواقع، با افزایش دمای موتور، دریچه آن باز میشود و پس از آن‌که دمای موتور کاهش یافت و به‌حد نرمال رسید، مجددا دریچه بسته میشود. هم‌چنین اگر پدال گاز فشرده نباشد، به‌علت نیاز موتور به هوا، دریچه باز میشود تا هوای موردنیاز موتور تامین شود.
علائم خرابی استپر موتور:
برای اینکه بفهمیم استپر موتور خراب است نشانه‌هایی وجود دارد که بسیار واضح به نظر می‌رسند. تنها کافیست در زمان رانندگی توجه و دقت بالایی به اتفاق‌هایی که می افتند داشته باشیم. ایراد استپر موتور چیزی نیست که بشود به سادگی از آن گذشت با شناخت علائم خرابی استپر موتور از دیگر قطعات موتوری محافظت کنید.
- افزایش دور موتور بلافاصله پس از روشن‌کردن خودرو
- خاموش‌شدن خودرو با رهاکردن پدال گاز
- کاهش دور موتور در بارهای اضافی نظیر روشن‌بودن کولر
- عدم پایداری دور موتور هنگام درجاکارکردن
- گازخوردن بی‌دلیل خودرو پس از روشن‌شدن خودرو
- افزایش دور موتور با افزایش دمای موتور
بیشتر بخوانید:
دلایل خرابی استپر ماشین:
برای رفع مشکل استپر بهتر است در ابتدا با دلایل خرابی آن آشنا شوید و بدانید عمر استپر موتور چقدر است.
عمر استپر موتور بستگی به کارکرد و نوع نگهداری از خودرو دارد. اگر رانندگی درستی داشته باشید و زمانی که خودرو را روشن می‌کنید به مدت 10 ثانیه به فیکس شدن استپر فرصت دهید عمر استپر موتور بیشتر خواهد شد. البته گفته شده است که بهتر است هر 50 هزار کیلومتر این قطعه را تعویض کنید.
- کثیف بودن استپر موتور علت خرابی مکرر استپر موتور است. بهتر است با شستن آن از خرابی استپر جلوگیری کنید.
- فشار دادن بیش از حد پدال گاز در حین استارت زدن.
امیدواریم مقاله استپر موتور چیست؟ برای شما مفید بوده باشد. ما بی صبرانه منتظر خواندن نظرات سبزتان هستیم.
مقالات مشابه:
آخرین بروزرسانی مقاله: دسامبر 2023
بدون دیدگاه